Od 1 października 2025 roku zacznie obowiązywać w Polsce system kaucyjny.
Podstawą do wprowadzenia w Polsce systemu kaucyjnego była dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (tzw. dyrektywa SUP).
Jakie korzyści da wprowadzenie systemu?
- zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska przez odpady opakowaniowe,
- zwiększenie poziomu selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych,
- zwiększenie poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych,
- stworzenie pozytywnych nawyków dot. segregowania odpadów.
Zasady działania systemu
1. Przy zakupie napoju w opakowaniu z logotypem od klienta pobierana będzie kaucja. Kaucja zostanie doliczona do ceny napojów dopiero przy kasie.
2. Wszystkie jednostki handlowe, niezależnie od ich powierzchni, jeżeli oferują napoje w opakowaniach objętych systemem, będą pobierały kaucję. Nie ma tu znaczenia profil działalności danego sklepu tylko oferowane produkty.
3. Opakowania objęte systemem będą odpowiednio oznakowane, logotypem systemu kaucyjnego. Nie będzie możliwości odebrania kaucji za opakowania bez logotypu.
4. Kaucję będzie można odebrać przy zwrocie opakowania. Opakowania będzie można oddać w dowolnym punkcie zbiórki uczestniczącym w systemie.
5. Opakowanie można będzie zwracać w dowolnym punkcie zbiórki. Obowiązek zbierania opakowań objętych systemem nałożony jest na sklepy powyżej 200 m2, a małe sklepy poniżej 200 m2 mogą dobrowolnie przystępować do systemu. Opakowań nie należy zgniatać przed oddaniem do punktu zbiórki.
6. Wprowadzono wymóg utworzenia co najmniej jednego stacjonarnego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym w każdej gminie. Możliwe będzie tworzenie punktów zbierania pustych opakowań poza jednostkami handlowymi.
Punktami zbiórki opakowań ze znakiem kaucji będą:
- Wszystkie sklepy powyżej 200 m2, które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym,
- Sklepy poniżej 200 m2, w których sprzedawane będą napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku (obecnie na rynku dotyczy to przede wszystkim napojów piwnych),
- Pozostałe sklepy, które przystąpią do systemu,
- Automaty kaucyjne dostępne także poza punktami handlowymi,
- Inne punkty zbiórki.
Systemem kaucyjnym objęte będą:
- Butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów. Przy zwrocie butelki plastikowej objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz 50 groszy.
- Puszki metalowe o pojemności do 1 litra. Przy zwrocie puszki objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz 50 groszy.
- Butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Przy zwrocie butelki szklanej objętej systemem kaucyjnym, a więc ze znakiem systemu kaucyjnego, otrzymasz złotówkę.
Jak przygotować opakowanie do zwrotu?
- Opróżnij je - opakowanie powinno być puste.
- Pozostaw nakrętkę - trafia razem z opakowaniem do recyklingu.
- Zachowaj nienaruszone opakowanie - znak kaucji i kod kreskowy muszą być czytelne, aby można było je prawidłowo zidentyfikować.
Jakich opakowań nie obejmuje system kaucyjny?
System kaucyjny nie obejmuje opakowań po mleku, jogurtach i innych pitnych produktach mlecznych, szklanych opakowań jednokrotnego użytku ani kartoników po mleku i sokach.
Bon, czyli prosta sprawa!
Ustawa o systemie kaucyjnym określa, ile pieniędzy otrzymamy za oddanie w punkcie zwrotu opakowania objętego systemem. To 50 groszy za butelki plastikowe do 3 litrów pojemności i puszki metalowe do pojemności 1 litra, oraz 1 złotówkę za butelkę szklaną wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Oczywiście dotyczy to tylko opakowań ze znakiem kaucji.
Jak pokazują przykład z innych krajów, w niektórych automatach, przy zwrocie opakowań drukowany jest bon lub kupon, z kwotą kaucji. Z bonem kaucyjnym klient ma prawo udać się do kasy sklepu, do którego należy automat i zażądać wypłaty pieniędzy. Sklep musi zapewnić możliwość realizacji bonu w formie pieniężnej i nie może uzależniać wypłaty od dokonania w nim zakupów.
Warto dodać, że ustawa o systemie kaucyjnym nie odnosi się wprost do instytucji bonów i nie określa minimalnego ani maksymalnego terminu jego ważności. Jednak w ocenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska bon powinien być ważny co najmniej miesiąc. Samo wydrukowanie bonu nie jest tożsame z wypłaceniem kaucji.
Więcej informacji mozna uzyskać po adresem:
https://www.gov.pl/web/klimat/system-kaucyjny
